طبقات اجتماعی دولت و انقلاب در ایران

طبقات اجتماعی و تحرک اجتماعی آنها، سلسله مراتب اجتماعی و مفهوم برابری و نابرابری، سلطه و قدرت اجتماعی طبقات و قشرهای مسلط و زیرسلطه از مباحثی است که از دیرباز در تاریخ ایران مورد توجه بوده است. نوگرایی به ظهور طبقات اجتماعی مدرن کمک کرد. شیوه زندگی نخبگان و قشربندی اقشار مسلط دگرگون شد، طبقه متوسط جدید در ایران امکان ظهور یافت و بورژوازی ایران دوره ای از رشد مستمر را از اواخر دهه 1320 خورشیدی تجربه کرد. با این حال قشرهای سنتی، انعطاف پذیری اقتصادی و فرهنگی قابل توجهی در دوره پهلوی نشان دادند. این امر به رغم آن بود که بازار در اثر محدود شدن روحانیت در دوران رضاشاه ناگزیر متحد سنتی خود را از دست داد و با حاملان آراء ناسیونالیستی و بورژوا دمکراتیک برآمده از انقلاب مشروطه پیوند یافت. تعارض میان سنت و مدرنیته که تبلور اجتماعی خود را در قالب طبقات نوین اجتماعی (کارگران صنعتی و طبقه متوسط جدید) و قشرهای اجتماعی مرتبط با بازار و کار و کسب سنتی به نمایش می گذارد در محیط استبدادی و در عین حال مدرنیستی دولت پهلوی منشا ایجاد کشاکش هایی در سطح جامعه و سیاست شد که سرانجام به انقلاب 1357 خورشیدی انجامید. مجموعه حاضر شامل مقالاتی درباره طبقات اجتماعی در ایران و نقش آنان در تحولات اجتماعی و سیاسی تحت این عناوین است: طبقات اجتماعی در ایران اسلامی دوره میانه؛ طبقات اجتماعی در دوره قاجاریه؛ طبقات اجتماعی در دوره پهلوی؛ اتحاد بازار و روحانیت: بنیان اجتماعی شورش ها و انقلاب ها؛ دولت، طبقات و روش های بسیج توده ها در انقلاب ایران؛ و حکومت و مناسبات ارضی پیش و پس از انقلاب ایران.