مارکس در واپسین سال ها (1883-1881) زندگی نامه فکری - مطالعات تاریخی

مارکس در واپسین سال ها مروری است بر سه سال آخر زندگی کارل مارکس. مارچلو موستو با بررسی نوشته های سال های پایانی مارکس نشان می دهد برخلاف برخی افسانه ها او به هیچ وجه کنجکاوی فکری اش را کنار نگذاشته بود. او در این سال ها به مطالعات عمیقی درباره ی یافته های تازه در انسان شناسی، شکل های اشتراکی مالکیت در جوامع پیشاسرمایه داری، تحولات روسیه در پی امحای سرف داری و رایش دولت مدرن پرداخت؛ و همچون تمام طول عمرش در حال پیگیری رویدادهای مهم سیاست بین المللی و حمایت از جنبش های رهایی بخش بود.
(مارکس در واپسین سال ها خودمانی ترین دوران او نیز هست: شکنندگی اش را در زندگی پنهان نمی کرد و در عین حال به مبارزه ادامه می داد، از شک طفره نمی رفت بلکه بی پرده با آن روبه رو می شد، به جای پناه بردن به قطعیت نظرات خود و استقبال از ستایش نسنجیده ی نخستین مارکسیست ها، پیش بردن سریع پژوهشش را برگزید. این مارکس یکی از آن تبار بسیار نادر و از بیخ و بن شورشی است، سراسر متفاوت با تصویر ابوالهولی مرمرین که با یقینی جزمی به آینده اشاره می کند.)