استادان زندگی

ماکسیم گورکى (1936-1868) نویسنده نامدار روسى زاده «نیژنى نووگورود» است. شهرى که از سال 1932 تا 1990 یعنى فروپاشى اتحاد شوروى به افتخار او «گورکى» نامیده مى‌شد. گورکى انسانى بزرگ و نویسنده‌اى خودساخته بود و آنچه را که آموخته بود حاصل آموزه‌هاى او از دانشکده زندگى و اجتماع بود.
او به دلیل اوضاع بد خانواده‌اش از نه سالگى مجبور به کار کردن شد و براى امرار معاش تن به دشوارترین کارها داد. این تلخ‌کامى‌ها سبب گردید آنگاه که به نویسنده‌اى معروف بدل گردید نام مستعار «گورکى» را براى خود برگزیند که در روسى به معنى «آدم تلخ» است. گورکى نویسنده‌اى رئالیست بود و تلاش مى‌کرد با دیدگاهى روشن و توأم با خوش‌بینى دشوارى‌هاى زندگى افراد فرودست جامعه را در آثارش بازتاب دهد.
نوع نگاه و شیوه تفکر گورکى در حمایت از محرومان سبب گردید در آثارش زندگى کارگران، فقرا، ولگردان و دزدان تجلى یابد و به همین دلیل دستگاه تزارى افکار او را انقلابى ارزیابى کرد و با پرونده‌سازى کارى کرد تا از سال 1906 تا 1913 را در تبعید بگذراند.
با پیروزى انقلاب در سال 1917 او یکى از هواداران سرسخت سوسیالیسم شد اما هرچه که مى‌گذشت و با تندروى بلشویک‌ها و رهبرشان لنین آشنا مى‌شد از همراهى با آنان کناره گرفت و چنین شد که در سال 1922 به بهانه بیمارى و ضعف جسمى روسیه را وانهاد و سال‌ها در سورنتوى ایتالیا زندگى کرد. کتاب «افسانه‌هاى ایتالیا» حاصل این دوران است.
گورکى در انتهاى عمر به روسیه بازگشت و با استقبال مردم روبرو شد و سرانجام در سال 1936 بر اثر بیمارى و ضعف ناشى از بیمارى و آثار زندگى و جوانى پر رنج دیده بر جهان فروبست. روزگارى دشوار که در اکثر آثار او تجلى یافته و در کتاب «گوشه‌هایى از خاطرات من» صحنه‌هایى از آن را ثبت کرده است. گورکى داستان‌نویس بشردوستى بود که گنجینه خاطراتش هرگز تهى نگشت. معروف است که تولستوى خالق «جنگ و صلح» و فیلسوف بزرگ سخت علاقمند به شیوه بیان و قصه‌گویى گورکى بود و تا او را مى‌دید مى‌گفت: «تو خیلى خوب قصه مى‌گویى، از دوران کودکى‌ات برایم بگو.»
انتشارات نگاه پس از انتشار رمان کلاسیک «مادر» اثر جاودان گورکى قصد آن دارد که مجموعه‌اى از داستان‌هاى کوتاه این نویسنده متعهّد را در دسترس علاقمندان قرار دهد. انتشار «یک شب توفانى»، «ولگردان» و «استادان زندگى» که دربردارنده بهترین داستان‌هاى کوتاه گورکى از جمله عجوزه ایزرگیل، ولگردان، ساکارچودرا و مالواست در راستاى همین ابتکار فرهنگى است. بدیهى است در آینده‌اى نزدیک بسیارى دیگر از آثار گورکى به شیفتگان ادبیات داستانى تقدیم خواهد شد.