ترجمه‏ و تفسیرالشواهد الربوبیه‏ صدرالمتالهین محمد بن ابراهیم (ملاصدرا )

ترجمه و تفسیر الشواهِدُ الرُبوبیه، اثر صدرالمتألهین محمد بن ابراهیم (ملاصدرا)؛ باحواشی ملا هادی سبزواری؛ به قلم دکتر جواد مصلح، تهران، سروش (انتشارات صداو سیما) چاپ ششم، 1391. از دیر زمانی تا دوران میرداماد همواره مابین حکمای مشاء و حکمای اشراق و متکلمین و عرفا و صوفیه در بسیاری از مبانی فلسفی و اعتقادی اختلاف و نزع بود و هر یک به ترویج و نشر مبانی فکری و عقاید خود می پرداختند. در این میان با حضور نابغه عظیم و فیلسوف بی همتا صدرالمتالهین (ملاصدرا) و پدیدآمدن آثاری در حکمت و فلسفه فصل تازه ای بوجود آمد و حکمت متعالیه بر مبنای مکتبی جامع تر پدید آمد. ملاصدار خاتم حکمای الهی و وارث علوم و اسرار نهانی و در حکمت و فلسفه صاحب شریعت و طریقت نوینی است که شهرت وی در همه کشورهای اسلامی سبب شد تا جویندگان حکمت در همه جا از آراء و افکار وی استفاده کنند. الشواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه از جمله آثار ملاصدرا بود که مشتمل بر 5 مشهد است و هر مشهد مشتمل بر چند شاهد و هر شاهد به چند عناوین دیگر تقسیم شده است. ملاصدرا در این کتاب در مورد بسیاری از مسایل مهم فلسفه از قبیل مسئله وجود و مراتب گوناگون آن، نظام آفرینش و رابطه آن با مبدأ، وجود ذهنی و مراتب آن، مسئله حرکت به ویژه تحقیق درباره حرکت جوهریه، بقای ماده در تمام مراحل وجود و رابطه آن با صورت، تبدیل ماده به صورت به تدریج و در مراحل گوناگون، نفس و رابطه آن با بدن و حدوث آن با حدوث بدن و بقای آن بعد از فنای بدن، حقیقت عالم آخرت و معاد جسمانی و حقیقت بهشت و جهنم و احوال انسان در سرای آخرت، حشر اجساد و ارواح و اینکه این فضا با آن عظمت و گستردگی به کجا منتهی می گردد، اسرار و نکاتی را بیان کرده است که احدی از حکمای قبل و بعد از او بدان ها واقف نشده اند. اما کتاب حاضر ـ ترجمه و تفسیر الشواهد الربوبیه ـ مشتمل است بر ترجمه اصل عبارات کتاب شواهد و شرح و تفسیر نویسنده است. دکتر جواد مصلح پدیدآورنده این اثر با سبکی کاملا بدیع و تازه سعی کرده است مطالب اصل را با مطالب شرح و تفسیر به زیبایی با هم تلفیق کند و در ضمن مفهوم دقیق کلمات و عبارات ملاصدرا را نقل کند. هدف اصلی مترجم کتاب، ترجمه افکار و عقاید و نظریات صدرالمتألهین بوده است که فهم و درک آنها برای همه کس میسر نیست. ملاصدار از عالم کثرت به عالم وحدت شتافته و اسرار نهانی را با دید شهود یافته است و کتابی به سالکان راه حقیقت و طریقت اهدا کرده است که عبارات آن را از تار و پود کشف و شهود بافته است و توصیه نموده است که مطالب آن را از دیده دلبستگان به عالم طبیعت و محجوبان از انوار حقیقت مستور دارند.