مانویت - میشل تاردیو

کتاب مانویت میشل تاردیو، که هستهٔ کتاب حاضر را می‌سازد، از روشن‌ترین، پخته‌ترین و متعادل‌ترین شروحی است که می‌توان در تتبعات مانوی یافت. شرح موجز و در عین حال منظم تاردیو، ضمن آن‌که با ظرافت و دقت اصول عقاید مانویان را بازگفته، تقریباً هیچ مسئله و موضوع مهمی را نیز، ولو به اختصار، ناگفته نگذاشته است.
کتاب حاوی دو مقالهٔ کوتاه در آغاز و دو مقالهٔ مفصل در پایان نیز هست. دو مقالهٔ مختصر وان اورت محتوی است بر خلاصه‌ای استادانه از اصول عقاید و سازمان دینی و تاریخ مانویت و مدخلی است مناسب که خواننده را بهتر آمادهٔ ورود به بحث دربارهٔ مانویت می‌کند. مقالهٔ دن شاپیرا بیش‌تر متوجه نام مانی است، هرچند که در لابلای آن مسائل مهم دیگری نیز طرح شده است، اما مقالهٔ دوران‌ساز و پرمطلب و کثیرالفایدهٔ آلبرت هنریکس نمونه‌ای است عالی از تحقیق یک کلاسیست و دین‌شناس زبده در مانویت «غربی» که شاید مانند آن در مطالعات مانوی بسیار نباشد و راهنمایی است بسیار خوب برای دیگر محققان، حتی محققان کارآزموده.