در سودای نظام داد

در ایران، چه در دوره ی باستان و چه در دوره ی اسلامی، دو مفهوم اشه و فره به عنوان نخستین مفاهیم برآمده از متافیزیک کیهان شناختی (مفهوم نخست در بخش متقدم تر و مفهوم دوم در بخش متاخرتر رشد متافیزیک) در قالب هایی نو و به مثابه ی ایده ی مرکزی منظومه های فلسفی، حکمی، و کلامی حضوری پایدار و پویا داشته اند. اشه در مفاهیم دینا (دین) و عقل کلی، و فره در مفاهیم نور و جوهر حرکت جان مایه ی جریان های اصلی فلسفه، حکمت، کلام و عرفان نظری را ساخته اند. چنین سپری در متافیزیک ایرانی درک خاصی از سیاست و گرایش خاصی را در اندیشه ی سیاسی پدید آورده است که در این نوشته موضوع جستجوست.
این دو نوشته دو منظور را در این حوزه دنبال کرده است. نخست آن که مباحث بیشتری را به اندیشه ی سیاسی در ایران باستان، حیطه ای که هنوز کار قابل توجهی در آن صورت نگرفته است، اختصاص دهد. دیگر آن که منبعی باشد در دوره ی تحصیلات تکمیلی، که در آن بر رابطه ی متافیزیک ایرانی با اندیشه ی سیاسی تامل شده است.