تاریخ ملک آرا - چگونگی به قدرت رسیدن قاجارها

کتاب "تاریخ ملک آرا" روایت تغییرات مهمی در تاریخ ایران در مقطع سقوط صفویان تا دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار است که به دستور "محمدقلی میرزا ملک آرا" حاکم مازندران در عهد آن پادشاه و توسط میرزا علی قلی" متخلص به "اقبال" (متوفی 1248 ه.ق) با ادبیاتی کاملا منشیانه و متكلف نوشته شده است. بسیاری وقایع روی داده در آن دوره منحصرا در این کتاب اشاره رفته و از این باب با منابع مشابه آن دوره همچون تاریخ محمدی (احسن التواریخ)، تفاوت هایی دارد.
"تاریخ ملک آرا" در برهه ای از تاریخ ایران نگاشته شده که فقر منابع کاملا مشهود است و دست محققان این دوران را تنگ نموده است و با اینکه کتابی سفارش شده است و نگاهی جانبدارانه نسبت به حکومتگران تازه قاجار دارد اما باز هم می تواند تکمله ای بر شرح وقایع سیاسی و نظامی آن دوره پر آشوب باشد.
"میرزا علی قلی" (اقبال) نویسنده ای بسیار دانشمند و ادیب بوده و قلم او شاهدی بر این گفته است. او علاوه بر تاریخ، در مباحث و اصول فلسفه، منطق و هیئت نیز دستی داشته است. این مباحث در الابلای شرح وقایع دیده می شود.
از باب تأسف هم باید در مورد ذکر گردد؛ او شخصیت مؤلف علیرغم قدرت بسیار زیاد قلم او، تقریبا گمنام باقی مانده و مرگ ناگهانی او مزید بر این علت هم بوده است. ثانیا این کتاب تاریخ هم همچون قسمت اعظم منابع تاریخی ایران، فاقد اشاراتی به زندگی اجتماعی، اقتصادی طبقات